Microsoft’un kurumsal veritabanı çözümü olan Microsoft SQL Server 2022 sürümü, sunduğu yeni işlevsellikler ve performans gelişmeleri ile öne çıkmaktadır.
Sanallaştırılmış Windows sunucular, özellikle bulut tabanlı mimarilerde, SQL Server kurulumu için hem fiziksel sunuculara yakın performans hem de daha fazla esneklik sağlamaktadır.
Bu kılavuzda, SQL Server 2022’yi Windows sanal sunuculara nasıl kurabileceğinizi sistemli ve detaylı bir şekilde açıklıyoruz.
Kuruluma geçmeden önce sistem gereksinimlerini ele alacağız ve ardından hem görsel kullanıcı arayüzü hem de komut satırı üzerinden kurulum sürecini adım adım gerçekleştireceğiz.
Kurulum sonrası, temel yönetim işlemleri ile birlikte karşılaşılabilecek hatalara yönelik çözüm yolları da bu rehberin içeriğinde yer alacaktır.
Bu içerik, özellikle Windows Server 2019 üzerinde SQL Server 2022’nin kurulumu üzerine yoğunlaşmakta ve uygulamalı anlatımlar içermektedir.
Gereksinimler
Sistem Gereksinimleri:
SQL Server 2022, Windows Server 2016 ve üzeri işletim sistemlerinde sorunsuz çalışırken, istemci tarafında Windows 10 1607 ve daha yeni sürümleri de desteklemektedir.
Donanım İhtiyaçları:
Bu sürüm yalnızca 64 bit mimariye sahip sistemlerde çalışmaktadır (x86 desteği sona ermiştir). Express sürümü için 512 MB, diğer sürümler içinse minimum 1 GB RAM yeterli kabul edilse de, en az 4 GB RAM tercih edilmesi önerilir. İşlemci tarafında ise en az 1.4 GHz hızında x64 uyumlu bir CPU gerekir; daha iyi performans için 2.0 GHz üzeri tavsiye edilmektedir.
Depolama Gereksinimi:
Kurulum için en az 6 GB boş disk alanı gerekirken, tüm bileşenlerin yüklenmesi durumunda bu ihtiyaç 8 GB civarına çıkabilir. Ayrıca, veritabanı büyüdükçe ilave depolama planlaması yapılmalıdır.
Yazılım Gereksinimi:
Kurulum sırasında sistemde .NET Framework 4.7.2 veya üstü bir versiyonun bulunması zorunludur. Windows Server 2019, genelde bu sürümü içerir; yine de güncelliği kontrol edilmeli ve gerekirse manuel olarak yüklenmelidir.
Sürüm ve Lisanslama:
Kullanılacak SQL Server 2022 edisyonunun önceden belirlenmesi önemlidir. Developer ve Express sürümleri ücretsizdir (Developer sürümü tam özelliklidir fakat üretim ortamlarında kullanılmaz; Express ise sınırlı özelliklere sahiptir). Standard ve Enterprise sürümleri ise lisans gerektirir ve daha çok profesyonel ortamlarda tercih edilir.
Kurulum Öncesi Hazırlık
Windows Sunucu Ayarları
Kurulum öncesi ilk adım, Windows sunucunuzun yapılandırmasının doğru şekilde tamamlanmış olmasıdır. Sanal bir Windows sunucu kullanıyorsanız, özellikle bilgisayar adı, saat dilimi ve IP yapılandırması gibi temel ayarların eksiksiz olduğundan emin olmalısınız. İşletim sistemine en son güncellemelerin uygulanması, hem güvenlik açıklarını kapatmak hem de yazılım uyumluluğu sağlamak açısından kritik öneme sahiptir. Ayrıca, sunucunun bir domain’e dahil olup olmayacağını da belirlemeniz gerekir – SQL Server hem domain’e üye olan sistemlerde hem de workgroup içinde çalışan bağımsız sistemlerde kurulabilir. Domain ortamında kurulum yapılırsa, ileride domain kullanıcı hesapları ile entegre kullanım sağlanabilir.
Güvenlik ve Bağlantı Ayarları
SQL Server kurulduktan sonra, kendi servis hesaplarıyla çalışmaya başlar ve dış bağlantılara açık hale gelebilir. Bu yüzden, Windows Güvenlik Duvarı ayarlarının gözden geçirilmesi gerekir. SQL Server varsayılan olarak 1433 numaralı TCP portunu kullanır; fakat bu port kurulum sırasında otomatik olarak güvenlik duvarında açılmaz. Eğer veritabanına uzaktan bağlantı planlanıyorsa, bu porta özel bir kural tanımlanması gerekecektir (bu konuya yönetim aşamasında tekrar değineceğiz).
Kurulum Adımları
Setup Support Rules
SQL Server kurulum sihirbazı çalıştırıldığında ilk adım olarak Setup Support Rules ekranı açılır. Bu ekran, sistem uyumluluğunu kontrol eden ve gerekli destek dosyalarını yükleyen adımdır. Genellikle bu aşama otomatik şekilde ilerler. Ancak sistemde eksik güncellemeler, disk alanı yetersizliği ya da yeniden başlatma gerekliliği gibi engeller varsa listelenir. Bu listede yer alan her kural “Passed” durumuna ulaşmadan sonraki adıma geçilemez. Eğer herhangi bir uyarı görünmüyorsa bu ekran genellikle doğrudan “OK” ile geçilebilir.
Product Key
Bu adımda, kullanacağınız SQL Server sürümüne bağlı olarak ürün anahtarınızı girmeniz gerekebilir. Ücretsiz olan Developer ya da Express sürümlerinde bu alan önceden doldurulmuş şekilde gelir ve kullanıcıdan bir işlem beklenmez. Ancak ücretli olan Standard veya Enterprise sürümlerinde, kurulumun devam edebilmesi için geçerli bir lisans anahtarı girilmelidir. Anahtar girildikten sonra “Next” butonuna tıklanarak kuruluma devam edilir.
License Terms
Bu adımda, Microsoft’un Yazılım Lisans Koşulları’nı kabul etmeniz istenir. Sözleşme dikkatlice okunmalı ve ardından “I accept the license terms” seçeneği işaretlenerek onay verilmelidir. Ayrıca kullanıcı isterse, kullanım verilerini Microsoft ile paylaşmak için ikinci kutucuğu da seçebilir. Gerekli işaretlemeler yapıldıktan sonra “Next” butonuna basarak bir sonraki aşamaya geçilir.
Microsoft Update
Kurulumun güncel bileşenlerle yapılmasını sağlamak için bu ekranda Microsoft Update hizmeti devreye girer. Eğer sisteminiz internete bağlıysa, “Include SQL Server product updates” kutucuğunu seçerek kurulum sırasında en yeni SQL Server güncellemeleri yüklenebilir. Bu seçeneğin etkinleştirilmesi güvenlik ve kararlılık açısından önerilmektedir. Seçim sonrası sistem kısa bir kontrol daha yaparak kuruluma devam eder.
Feature Selection
Bu bölümde, SQL Server ile birlikte hangi özelliklerin kurulacağı belirlenir. Varsayılan olarak “Database Engine Services” seçilidir. Bunun dışında SQL Server Replication, Full-Text Search, Machine Learning Services gibi bileşenler de eklenebilir. Instance Features başlığı altında sunulan seçeneklerin yanı sıra, Analysis Services ve Reporting Services gibi ek hizmetler de kurulabilir. Sağ tarafta seçilen özelliklerin gerektirdiği disk alanı ve diğer detaylar gösterilir. Yalnızca veritabanı motoru kurulacaksa yaklaşık 1.5 GB, tüm bileşenler kurulacaksa yaklaşık 8 GB alan gereklidir. Seçimler tamamlandıktan sonra “Next” ile devam edilir.
Instance Configuration
Bu adımda kurulacak SQL Server örneği için bir ad belirlenmelidir. Varsayılan örnek adı “MSSQLSERVER” olarak gelir, bu seçilirse sistem “Default instance” olarak tanımlanır. Birden fazla SQL kurulumu yapılacaksa “Named instance” seçeneği ile özel adlandırmalar kullanılabilir. Küçük sistemlerde genellikle varsayılan örnek tercih edilirken, büyük yapılarda adlandırılmış örnekler önerilir.
Server Configuration
SQL Server servislerinin hangi kullanıcı hesabı ile çalışacağı ve başlangıç türleri bu adımda ayarlanır. Genelde “SQL Server Agent” ve “Database Engine” servisleri için varsayılan NT Service hesapları atanmıştır. Bu hesaplar çoğu kurulum için yeterlidir. Ancak gelişmiş kullanıcılar isterse özel kullanıcı hesapları atayarak yapılandırmayı değiştirebilir.
Database Engine Configuration
Kurulumun bu önemli bölümünde, veritabanı motoru için temel yapılandırmalar yapılır. Arayüzde Server Configuration, TempDB, MaxDOP, Memory gibi sekmeler bulunur. SQL Server 2022 ile birlikte gelen gelişmiş yapılandırma seçenekleri de bu sekmeler üzerinden kontrol edilebilir. Sistem ihtiyaçlarına göre bu ayarlar özelleştirilerek veritabanı performansı en uygun hale getirilebilir.
Authentication Mode
SQL Server’a erişim biçimini belirlemeniz gereken bu ekranda iki seçenek sunulur: sadece Windows kullanıcılarını kabul eden “Windows Authentication” ve SQL kullanıcılarının da girişine izin veren “Mixed Mode”. Mixed Mode tercih edilirse, bir SQL Server yöneticisi için parola belirlenmesi zorunludur.
SQL Server Administrators
Bu aşamada sistem yöneticisi atanmalıdır. Bu adım zorunludur çünkü yöneticisiz bir SQL Server kurulumu yapılamaz. Oturum açtığınız kullanıcıyı yöneticilere eklemek için “Add Current User” butonuna tıklayabilirsiniz. Böylece kurulumu gerçekleştiren kullanıcı aynı zamanda SQL yöneticisi olur.
Ready to Install
Yüklemeye geçmeden önce seçilen tüm bileşenler ve yapılandırmaların bir özeti sunulur. Tüm seçimler ağaç görünümünde listelenir. Bu ekran, son kontrollerin yapılması için bir fırsattır. Her şeyin doğruluğundan emin olunduğunda “Install” butonu ile kurulum başlatılır.
Installation Progress
Kurulum başlatıldıktan sonra, seçilen tüm SQL bileşenleri sırayla sisteme yüklenmeye başlar. Bu süreçte yükleme ekranı, hangi adımın tamamlandığını ve toplam süreci anlık olarak gösterir. Kurulum süresi sistem performansına göre değişkenlik gösterebilir.
Completion
Kurulum tamamlandığında, her bileşenin durumu özet ekranında gösterilir. Eğer kurulum başarılı olduysa her bileşenin karşısında “Succeeded” yazısı görülür. Bazı bileşenler kullanıcı tarafından atlandıysa “Skipped” olarak işaretlenebilir. Her şey sorunsuz şekilde kurulduysa “Close” butonuna tıklanarak sihirbaz kapatılır.
Olası Hatalar ve Çözümleri
SSQL Server kurulumu esnasında ya da çalıştırma sürecinde çeşitli hata mesajlarıyla karşılaşabilirsiniz; bu sorunları önceden tanımak kurulumun verimli geçmesini sağlar. Uygulamanın sağlıklı çalışması için .NET Framework 4.7.2 veya üstü bir sürüm sistemde bulunmalıdır; bu sürüm genelde Windows Server 2019’da hazır gelir ama kontrol etmek ve gerekiyorsa güncellemek şarttır. Kurulum sırasında karşılaşılan “Configuration Error” ya da servis başlatılamadı hataları, genellikle sistem bileşenlerinin doğru başlatılamamasından kaynaklanır; sunucuyu yeniden başlatmak, kurulumu yönetici hesabıyla çalıştırmak ve antivirüsleri geçici olarak durdurmak genellikle çözüm sağlar. Bağlantı kurulamadığında alınan Error 40 (“Could not open a connection to SQL Server”) mesajı, SQL Server servisinin kapalı olması, TCP/IP protokolünün devre dışı kalması ya da 1433 numaralı portun güvenlik duvarı tarafından engellenmesiyle ilgilidir; ilgili servis ve ağ ayarlarının aktif olması gerekir. “Login failed” hataları ise kullanıcı adı ya da şifre hatası, devre dışı bırakılmış SQL kullanıcıları ya da Authentication modunun uygun ayarlanmaması gibi nedenlerle ortaya çıkar; bu gibi durumlarda Mixed Mode’un aktif olduğundan ve doğru oturum türünün seçildiğinden emin olun. Ayrıca, sistemde başka veritabanı çözümleri de kullanılıyorsa MySQL versiyonu gibi detayların kontrol edilmesi, uyumluluk sorunlarının önüne geçilmesini sağlar. Benzer şekilde, cPanel MySQL veritabanı üzerinde çalışan web uygulamalarıyla entegrasyon planlanıyorsa, SQL Server kurulumu sırasında gerekli portların ve erişim izinlerinin doğru şekilde tanımlanması önemlidir. Bu temel hataları bilerek ilerlemek, kurulum sürecinde zaman kazandırır ve SQL Server’ın sağlıklı bir biçimde devreye alınmasını kolaylaştırır.