Güvenilir bir sunucu altyapısı oluşturmak yalnızca uygun donanımı seçmekle değil, aynı zamanda doğru işletim sistemini belirlemekle de mümkündür. Bu noktada akla ilk gelen çözümlerden biri olan Linux, çok sayıda farklı dağıtımıyla geniş bir kullanım alanı sunar. Açık kaynak kodlu olması, yüksek güvenilirliği ve kolay ölçeklenebilir yapısıyla Linux, sunucu kurulumlarında en sık tercih edilen sistemdir.
Bu Linux dağıtımları arasında AlmaLinux, kurumsal dünyada öne çıkan seçeneklerden biri olmuştur. Barındırma firmaları ve sistem yöneticileri arasında son dönemlerde hızla yaygınlaşmaktadır.
AlmaLinux Nedir?
2020 yılında CentOS’un geleneksel sürüm anlayışının sona ermesiyle birlikte AlmaLinux geliştirilmiştir. CentOS, yıllar boyunca ücretsiz ve güvenilir sunucu işletim sistemi olarak öne çıkmıştır. Ancak Red Hat, CentOS 8’in desteğini 2021’de sona erdireceğini ve yoluna geliştirici odaklı CentOS Stream ile devam edeceğini açıklamıştır. Bu durum, kararlılığa önem veren kullanıcılar için kafa karışıklığına neden olmuş ve yeni çözümlerin arayışına girilmiştir. Bu noktada, RHEL ile birebir uyumlu çalışan AlmaLinux devreye girmiştir.
AlmaLinux, tamamen ücretsiz, açık kaynak bir Linux dağıtımıdır. Red Hat Enterprise Linux tabanlıdır ve uzun vadeli destek sağlar. Kararlı yapısı sayesinde üretim ortamlarında güvenle tercih edilebilir. Linux sistem log yönetimi konusunda RHEL yapısıyla uyumlu çalışması, sistem yöneticilerine tanıdık ve etkili bir kontrol imkânı sunar. Ayrıca Linux sanal sunucu güvenliği açısından da yapılandırmalara tam destek vererek, izinsiz erişimleri engellemek ve hassas verileri korumak adına önemli avantajlar sağlar. Lisans ücreti gerektirmemesi, işletmelerin bütçelerini korumalarına olanak tanır. Donanım uyumluluğu, düzenli güncellemeleri ve hem topluluk hem de kurumsal katkılarıyla AlmaLinux, profesyonel sistemler için güçlü bir alternatiftir.
Öne Çıkan Özellikler:
- Kurumsal iş yüklerine uygun, kararlı ve güvenilir bir yapıya sahiptir.
- RHEL ile tam uyumlu çalışır.
- Red Hat paket ve güncellemeleriyle sorunsuz entegrasyon sağlar.
- Uzun vadeli destek sunar (örneğin AlmaLinux 8, 2029’a kadar destekleniyor).
- Tamamen açık kaynak ve ücretsizdir.
- Hem topluluk hem de CloudLinux tarafından desteklenmektedir.
- Çoğu sunucu ve masaüstü donanımıyla uyumludur.
- Güvenlik yamaları ve sistem güncellemeleri düzenli olarak yayınlanır.
AlmaLinux Kimler İçin Uygundur?
AlmaLinux, kurumsal alanda istikrarlı ve uzun vadede desteklenen bir sistem arayan kullanıcılar için uygun bir tercihtir. Sistem yöneticileri, sunucu operatörleri, yazılım geliştiriciler ve test uzmanları gibi teknik profesyoneller tarafından güvenle kullanılabilir. Aynı zamanda, web barındırma hizmeti veren şirketler, sanal sunucu sağlayıcıları ve bulut altyapısı sunan firmalar bu dağıtımı tercih ederek lisans maliyetlerini azaltma avantajı elde eder. Açık kaynaklı yapısı, esnekliği ve yüksek güvenilirliği ile her büyüklükte kuruma hitap eder.
AlmaLinux’un Kullanım Alanları
Apache ve Nginx gibi web sunucuları ile MariaDB ve PostgreSQL veritabanı sistemleri, AlmaLinux üzerinde yüksek uyumla çalışır. Bunun yanında Docker ve Kubernetes gibi sanallaştırma ve konteyner teknolojilerinde yaygın kullanım alanı bulur. Aynı şekilde e-posta sunucuları, dosya paylaşım servisleri ve ağ altyapılarının kurulumu gibi görevlerde sorunsuz hizmet verir. AlmaLinux, cPanel gibi popüler kontrol panellerini destekler ve bu sistemlere kolaylıkla entegre edilebilir. Bu durum, hosting şirketleri için kolay yönetilebilir ve sağlam altyapılar kurmayı mümkün kılar. Tüm bu özellikleriyle AlmaLinux, bireysel geliştiricilerden büyük veri merkezlerine kadar her ölçekte kullanıcıya hitap eden esnek ve güvenilir bir sistem sunar.
AlmaLinux ve CentOS
CentOS, 2021 yılından itibaren klasik kararlı sürüm modelini terk ederek, sürekli güncellenen CentOS Stream yapısına geçmiştir. Bu durum, stabiliteye öncelik veren kullanıcılar açısından risk oluşturmuştur. AlmaLinux ise CentOS’un önceki modeline benzer biçimde kararlı, tamamen ücretsiz ve RHEL ile tam uyumlu bir sistem olarak ortaya çıkmıştır. Üretim sistemlerinde kullanılmak üzere önceden test edilmiş sürümler sağlar ve uzun dönemli destek sunar. Bu dağıtım, bir topluluk projesi olarak geliştirilmekte ve bağımsız bir vakıf tarafından idare edilmektedir.
- AlmaLinux, %100 RHEL uyumlu çalışır.
- CentOS Stream dinamik yapıdadır; AlmaLinux sabit sürümler sunar.
- AlmaLinux’ta her sürüm için 10 yıl destek sağlanır.
- Güncellemeler test aşamasından geçtikten sonra yayınlanır.
- CentOS, Red Hat’e bağlıdır; AlmaLinux bağımsız geliştiricilerce desteklenir.
- AlmaLinux, lisans ücreti olmadan kullanılabilir.
AlmaLinux ve Rocky Linux
CentOS’un yerine önerilen ve RHEL ile uyumlu çalışan iki Linux dağıtımıdır. Her ikisi de benzer sistemlere sahiptir, ancak bazı önemli farklar bulunur. AlmaLinux, CloudLinux gibi endüstri destekçileriyle birlikte kurumsal altyapıya daha çok odaklanır. Rocky Linux ise tamamen topluluk tarafından yönetilir ve bağımsızlığı ön planda tutar. Güncellemeler konusunda AlmaLinux genellikle daha hızlıdır ve CentOS’tan geçiş için sunduğu araçlarla öne çıkar.
- AlmaLinux, CloudLinux gibi şirketlerden destek alır; Rocky Linux tamamen topluluk odaklıdır.
- Genellikle güncellemeleri daha hızlı yayınlar.
- AlmaLinux, göç araçlarında daha fazla kolaylık sağlar.
- AlmaLinux, bulut altyapılarına entegrasyonda daha yaygındır.
- Rocky Linux, tam topluluk kontrolü isteyen kullanıcılar için daha uygundur.
ISO Dosyası İndirme
Alma Linux ISO Dosyası Nasıl İndirilir?
Alma Linux kurulumuna başlamadan önce ISO dosyasını indirmeniz gerekir. Bunun için
resmi AlmaLinux sitesini kullanıyoruz.
Ana Sayfadan “Download” Butonuna tıklayın.
*Aşağıdaki görselde yeşil renkli “Download” butonunu görebilirsiniz. Bu butona
tıklayarak indirme sayfasına geçiyoruz.
AlmaLinux 10 Sürümünü Seçin
Açılan sayfada en güncel sürüm olan “AlmaLinux 10.0”ı seçiyoruz. DVD ISO,
Minimal ISO ve Boot ISO seçenekleri karşımıza çıkacaktır.
*Eğer grafik arayüzlü tam kurulum yapacaksanız, DVD ISO dosyasını indirmeniz önerilir
DVD ISO ve Minimal ISO Arasındaki Fark Nedir?
AlmaLinux indirirken karşınıza genellikle iki farklı ISO dosyası çıkar:
DVD ISO ve Minimal ISO. Bu iki seçenek arasındaki temel fark, içerik miktarı ve kurulum sürecidir. DVD ISO, daha büyük boyutludur ve grafik arayüz dahil olmak üzere birçok bileşeni içinde barındırır. İnternet bağlantısı olmadan tam kurulum yapılabilir. Özellikle yeni başlayanlar veya kapsamlı bir sistem kurmak isteyenler için uygundur.
Minimal ISO ise daha küçük boyutludur ve yalnızca temel sistem bileşenlerini içerir. Grafik arayüz sunmaz ve tüm paketler kurulum sırasında internet üzerinden indirilir. Daha sade ve kontrol odaklı bir sistem isteyen, özellikle sunucu tarafında çalışan deneyimli kullanıcılar için tercih edilir.
- Kolay ve tam kurulum istiyorsanız: DVD ISO
- Hafif, sade sistem kuracaksanız: Minimal ISO
AlmaLinux Kurulumu
ISO dosyasını yükledikten sonra kurulum ekranı açılır. İlk adım olarak karşınıza dil seçimi ekranı gelir. Buradan sistemde kullanmak istediğiniz dili seçin. Genellikle “Türkçe” ya da “English (United States)” tercih edilir.
Daha sonra, disk, klavye, network ayarlarını yapabileceğimiz ekran açılıyor.
“İnstallation Destination” bölümünden, kurulum yapılacak diski seçip, partisyon
oluşturacağız.
Kurulumu bir VDS (sanal sunucu) üzerinde yaptığımız için tek disk kullanıyoruz. Bu aşamada disk bölümleme (partitioning) ekranı açılır. Burada işlemleri otomatik yapmak için “Automatic” seçeneğini işaretliyoruz. Sistem, gerekli bölümleri kendisi oluşturur. Ardından sağ üst köşedeki “Done” butonuna tıklayarak devam ediyoruz.
Not: Dilerseniz “Custom” seçeneğini kullanarak disk yapılandırmasını manuel olarak da özelleştirebilirsiniz. Bu, gelişmiş kullanıcılar için uygundur.
Daha sonra Network & Host Name bölümünden, ağ ayarlarımızı yapıyoruz
Açılan ekranda, Ethernet “ON” konumuna getirip “configure” butonu ile ip ayarlarımızı
gireceğiz. Hostname ismimizi de yazıp, “Apply” diyoruz.
Kurulum sırasında ağ ayarlarına geldiğimizde, IP yapılandırmasını elle yapmak istiyorsak IPv4 Settings sekmesine tıklıyoruz. Buradan manuel olarak IP adresi, ağ geçidi (gateway) ve DNS bilgilerini giriyoruz. Gerekli alanları doldurduktan sonra “Save” butonuna tıklayarak ayarları kaydediyoruz.
Eğer kurulumu Base ISO üzerinden yapıyorsanız, paketlerin çekileceği bir repo adresi girmeniz gerekir. Bu durumda, “Installation Source” bölümünde “On the network” seçeneğini işaretleyip şu adresi yazabilirsiniz:
http://repo.almalinux.org/almalinux/10/BaseOS/x86_64/os/
Ancak biz bu kurulumu DVD ISO ile yaptığımız için sistem, kurulum kaynağını otomatik olarak algılar. Bu nedenle “Auto-detected installation source” seçeneğiyle devam ediyoruz ve ek bir işlem yapmamıza gerek kalmıyor.
Kurulum sırasında karşınıza çıkan “Software Selection” ekranında, sistemin hangi paketlerle yükleneceğini belirleyebilirsiniz. Bu alanda farklı kullanım senaryolarına uygun çeşitli seçenekler sunulur:
- Server with GUI
- Server
- Minimal Install
- Workstation
- Custom Operating System
- Virtualization Host
Seçeneklerinden birini seçip ilerliyoruz bu blogumuzda biz “Server” seçeneğini seçiyoruz
Time & Date kısmından saat ve gün ayarlarınızı İstanbul olarak ayarlayabilirsiniz.
Son adımlardan biri olan “Root Account” ayarlıyoruz.
“Root Account” kısmında “Enable root account” seçeneğini seçerek ilerliyoruz.
Not: İsteğinize bağlı olarak “Allow root SSH login with password” seçeneğini kendi
kullanımınıza göre seçebilirsiniz.
“Done” Butonuna tıklıyoruz.
“Begin İnstallation” butonuna basarak kuruluma başlıyoruz.
Kurulumun bitmesini bekliyoruz.
Kurulum bittikten hemen sonra “Reboot System” Butonuna basıyoruz ve Kurulumumuz
tamamlanmıştır
Kullanıcı Problemleri Ve Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
AlmaLinux OS FIPS-140 uyumlu mu?
Evet. AlmaLinux 9.2 sürümü, FIPS 140-3 standardına uygunluk için NIST’in aktif listesine alınmıştır. Güvenlik açısından kritik ortamlarda kullanıma hazırdır. Detaylı bilgiye AlmaLinux FIPS blog yazısı üzerinden ulaşabilirsiniz.
8 ve 9 sürümleri ne zaman destek sonuna ulaşacak?
- AlmaLinux 8: 31 Mayıs 2029
- AlmaLinux 9: 31 Mayıs 2032
Minimal ISO ile kurulum yaparken ağ bağlantısı kesilirse ne olur?
Minimal ISO, gerekli paketleri kurulum sırasında internetten çektiği için bağlantı koparsa kurulum yarıda kalır. Bu durumda bağlantıyı sağladıktan sonra yeniden kurulum başlatılmalıdır. Alternatif olarak DVD ISO tercih edilebilir.
Network ayarlarını manuel yapılandırmazsam IP almaz mı?
Varsayılan olarak DHCP ile otomatik IP alır. Ancak statik IP gerekiyorsa, kurulum sırasında IPv4 Settings bölümünden manuel IP, ağ geçidi ve DNS tanımlanmalıdır. Aksi hâlde ağ bağlantısı sonrası elle yapılandırma gerekir.
Custom partition ile LVM veya RAID yapılandırması yapabilir miyim
Evet, kurulum esnasında “Custom” seçeneğini seçerek LVM, RAID, XFS veya ext4 gibi yapılandırmaları elle yapabilirsiniz. Otomatik seçenekte bu tür özelleştirmeler mümkün değildir.
Kurulum sonrası sistem güncellemeleri nasıl yapılır
Kurulum tamamlandıktan sonra dnf update -y komutu ile sistemdeki tüm paketler güncellenir. AlmaLinux varsayılan olarak resmi RHEL uyumlu repoları kullanır ve güvenlik güncellemeleri dahil tüm paketleri bu komutla alır.
Ek yazılım kaynaklarını (repo) nasıl ekleyebilirim?
EPEL gibi ek yazılım kaynaklarını eklemek için dnf install epel-release komutu kullanılabilir. Ardından dnf repolist ile yeni depoların aktif olduğundan emin olunabilir.
“Installation Source” alanı neden manuel giriş ister?
Base ISO ile kurulum yapılırken, kurulum ortamında gerekli tüm paketler bulunmadığı için dış kaynaktan erişim gerekir. http://repo.almalinux.org/almalinux/10/BaseOS/x86_64/os/ adresi, bu tür durumlar için önerilen kaynaklardan biridir.
AlmaLinux 10 DVD ISO neden bu kadar büyük boyutludur?
DVD ISO, grafik arayüz dâhil birçok kurulum bileşenini içinde barındırır. Ayrıca tam çevrimdışı kurulum sağlar. Bu nedenle boyutu 4-8 GB arasında değişebilir.